Wat is de NIS2 Richtlijn?
De NIS2 richtlijn is de vernieuwde Europese wetgeving voor netwerk- en informatiesystemen (Network and Information Security). Deze richtlijn, officieel Richtlijn (EU) 2022/2555, is in 2023 ingevoerd als opvolger van de oorspronkelijke NIS1 uit 2016.
Het doel van NIS2 is duidelijk: de digitale weerbaarheid binnen de EU verhogen. Alle lidstaten moeten voldoen aan geharmoniseerde eisen op het gebied van cybersecurity, zodat essentiële diensten beter beschermd zijn tegen digitale dreigingen zoals ransomware, datalekken en cyberaanvallen.
Van NIS1 naar NIS2: Wat is er veranderd?
In vergelijking met de oorspronkelijke NIS1 richtlijn is NIS2 veel breder en strenger.
De EU heeft de wet uitgebreid met meer sectoren, zwaardere verplichtingen en hogere boetes. Daarnaast kunnen bestuurders nu persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor het niet naleven van de richtlijn.
Met NIS2 wil de EU een gelijke basis van cybersecuritynormen creëren voor alle lidstaten, waardoor samenwerking en informatie-uitwisseling verbeterd worden.
Voor wie geldt de NIS2 richtlijn?
De NIS2 wetgeving geldt voor zowel essentiële als belangrijke entiteiten. Dat betekent dat ook middelgrote organisaties binnen kritieke sectoren onder de wet vallen.
Sectoren die onder NIS2 vallen:
-
Energie en transport
-
Gezondheidszorg en publieke gezondheid
-
Drinkwatervoorziening en afvalbeheer
-
Digitale infrastructuur en clouddiensten
-
Voedselproductie en distributie
-
Overheidsinstanties en publieke dienstverlening
Organisaties binnen deze sectoren moeten voldoen aan specifieke eisen op het gebied van risicobeheer, incidentrespons en leveranciersbeveiliging.
Belangrijkste verplichtingen van de NIS2 wetgeving
De NIS2 richtlijn stelt concrete eisen aan organisaties op het gebied van cybersecurity.
Enkele kernverplichtingen zijn:
-
Het uitvoeren van een risicoanalyse en het invoeren van passende beveiligingsmaatregelen.
-
Het opstellen van een incident response plan om snel te reageren op cyberaanvallen.
-
Het beveiligen van de supply chain en toeleveranciers.
-
Het trainen van medewerkers in cybersecuritybewustzijn.
-
Het binnen 24 uur melden van ernstige incidenten aan de bevoegde autoriteit.
De directie is eindverantwoordelijk en moet actief toezicht houden op het nalevingsproces.
NIS2 Checklist: Stappen naar compliance
| Stap | Actiepunt | Toelichting |
|---|---|---|
| 1 | Inventariseer kritieke processen | Identificeer IT- en OT-systemen die essentieel zijn voor jouw dienstverlening. |
| 2 | Voer een risicoanalyse uit | Beoordeel kwetsbaarheden en potentiële bedreigingen. |
| 3 | Implementeer beveiligingsmaatregelen | Pas technische en organisatorische maatregelen toe. |
| 4 | Stel een meldingsprocedure op | Zorg dat incidenten binnen 24 uur gerapporteerd kunnen worden. |
| 5 | Train personeel | Vergroot kennis en bewustzijn van cyberdreigingen. |
| 6 | Beoordeel leveranciers | Controleer cybersecurity van toeleveranciers en partners. |
| 7 | Monitor en evalueer | Herzie regelmatig beleid en processen. |
Boetes bij niet-naleving
De NIS2 wetgeving is niet vrijblijvend.
Bij overtreding kunnen organisaties hoge boetes ontvangen tot €10 miljoen of 2% van de wereldwijde jaaromzet, afhankelijk van wat hoger is.
Daarnaast kunnen bestuurders persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor het nalaten van adequate beveiligingsmaatregelen.
De rol van de supply chain in NIS2
Een van de grootste veranderingen in NIS2 is de nadruk op leveranciersbeveiliging.
Organisaties moeten niet alleen hun eigen systemen beschermen, maar ook de cyberweerbaarheid van hun leveranciers en onderaannemers kunnen aantonen.
Dat betekent dat inzicht in de digitale gezondheid van partners cruciaal wordt om aan de zorgplicht te voldoen.
Hoe word je NIS2 compliant?
Om volledig te voldoen aan de NIS2 richtlijn, moeten organisaties structureel werken aan hun cyberbeveiliging:
-
Implementeer multi-factor authenticatie en encryptie
-
Voer regelmatig penetratietests en audits uit
-
Stel een cybersecuritybeleid op met duidelijke verantwoordelijkheden
-
Zorg voor continue monitoring en procesverbetering
Voordelen van NIS2 compliance
Hoewel de wet strenge eisen stelt, biedt naleving van de NIS2 richtlijn belangrijke voordelen:
-
Hogere weerbaarheid tegen cyberaanvallen
-
Betere reputatie en vertrouwen bij klanten en partners
-
Meer transparantie binnen de supply chain
-
Lagere risico’s op datalekken en financiële schade
-
Sterkere concurrentiepositie in de EU-markt
Veelgestelde vragen over NIS2
1. Wat is de NIS2 richtlijn precies?
De NIS2 richtlijn is Europese wetgeving die organisaties verplicht hun netwerk- en informatiesystemen beter te beveiligen tegen cyberdreigingen.
2. Wanneer treedt de NIS2 wetgeving in werking?
Lidstaten moeten de NIS2 richtlijn uiterlijk op 17 oktober 2024 hebben omgezet in nationale wetgeving.
3. Voor welke bedrijven geldt NIS2?
Voor zowel essentiële als belangrijke entiteiten binnen sectoren zoals energie, zorg, transport en overheid.
4. Wat zijn de NIS2 verplichtingen?
Onder andere risicobeheer, incidentmelding binnen 24 uur, leveranciersbeoordeling en directieverantwoordelijkheid.
5. Wat zijn de boetes bij overtreding?
Tot €10 miljoen of 2% van de wereldwijde omzet, afhankelijk van wat hoger is.
6. Hoe bereid ik mijn organisatie voor op NIS2 compliance?
Begin met een risicoanalyse, stel beleid op, train medewerkers en monitor je leveranciers.
Hoe RiskStudio organisaties ondersteunt bij NIS2 compliance
Het voldoen aan de NIS2 richtlijn vraagt om continu inzicht, samenwerking en grip op je leveranciersketen.
Met RiskStudio kun je dit proces automatiseren en aantoonbaar maken.
Het platform van RiskStudio biedt realtime inzichten in de digitale weerbaarheid van jouw leveranciers, partners en interne afdelingen — zonder uitgebreide vragenlijsten of audits.
Zo kun je:
-
Cyberrisico’s en kwetsbaarheden direct monitoren
-
Leveranciers groeperen rond kritieke processen of afdelingen
-
Eigenaren en opvolging toewijzen
-
Een governance-structuur opzetten die voldoet aan de NIS2 normen
Of je nu bezig bent met een risicoanalyse, auditvoorbereiding of incidentbeheer:
RiskStudio helpt organisaties sneller en slimmer voldoen aan de NIS2 wetgeving, met transparantie, snelheid en concrete resultaten.
Conclusie: Op weg naar een veiliger digitaal Europa
De NIS2 richtlijn is een mijlpaal in de Europese aanpak van cyberveiligheid.
Organisaties die nu investeren in compliance, governance en risicobeheersing, creëren niet alleen een veiligere digitale omgeving, maar versterken ook hun concurrentiepositie in de toekomst.