Een nieuw tijdperk van digitaal vertrouwen in Europa
De EU Cybersecurity Act (Verordening EU 2019/881), die sinds juni 2019 van kracht is, markeert een belangrijk moment in de ontwikkeling van het Europese cybersecuritybeleid.
Het doel van de wetgeving is duidelijk: het vergroten van vertrouwen, transparantie en consistentie in hoe cybersecurity binnen de Europese Unie wordt georganiseerd en beoordeeld.
Waar eerdere initiatieven zoals de NIS-richtlijn (2016) zich vooral richtten op nationale strategieën en incidentmelding, verschuift de Cybersecurity Act de aandacht naar harmonisatie en certificering.
De wet legt de basis voor een eenvormig Europees raamwerk dat samenwerking tussen lidstaten versterkt en organisaties helpt hun digitale producten en diensten veiliger te maken.
De twee pijlers van de Cybersecurity Act
De verordening rust op twee pijlers die samen de kern vormen van het Europese cybersecuritybeleid:
1️⃣ De versterking van ENISA
2️⃣ De invoering van een Europees cybersecurity-certificeringskader
1. ENISA: een permanente rol binnen de EU
De European Union Agency for Cybersecurity (ENISA) speelt al jaren een centrale rol in de coördinatie van het Europese cybersecuritybeleid.
Met de Cybersecurity Act krijgt ENISA een permanent en uitgebreid mandaat, waarmee haar taken en verantwoordelijkheden aanzienlijk worden versterkt.
De belangrijkste taken van ENISA zijn:
-
Ondersteunen van EU-beleid en nationale implementatie op het gebied van cybersecurity.
-
Coördineren van samenwerking tussen lidstaten.
-
Verzamelen en delen van dreigingsinformatie.
-
Organiseren van grootschalige crisisoefeningen om paraatheid te verbeteren.
-
Beheren van EU-brede certificeringsschema’s binnen het nieuwe raamwerk.
Met dit versterkte mandaat krijgt Europa een stabiele, structurele basis voor samenwerking, kennisuitwisseling en crisisrespons.
2. Het Europese cybersecurity-certificeringskader
De tweede pijler van de wet is de oprichting van een gemeenschappelijk Europees certificeringskader voor ICT-producten, -diensten en -processen.
Het doel: vertrouwen en vergelijkbaarheid creëren binnen de interne markt door middel van uniforme eisen en normen.
Met dit kader kunnen aanbieders en leveranciers aantonen dat hun producten of diensten voldoen aan vooraf vastgestelde beveiligingsvereisten.
Dit is met name van belang in sectoren zoals zorg, energie, telecom en financiële dienstverlening, waar betrouwbaarheid en veerkracht cruciaal zijn.
Drie niveaus van zekerheid
Het certificeringskader definieert drie niveaus van zekerheid, afhankelijk van de aard van de dreigingen en het beoogde gebruik:
| Zekerheidsniveau | Beschermingsniveau | Toepassingsvoorbeelden |
|---|---|---|
| Basis | Bescherming tegen veelvoorkomende, eenvoudige dreigingen | Consumententoepassingen, IoT-apparaten |
| Substantieel | Bescherming tegen meer geavanceerde dreigingen | Zakelijke cloudservices, IT-platforms |
| Hoog | Bescherming tegen doelgerichte, complexe aanvallen | Kritieke infrastructuur, defensie, energiesector |
Certificering is in principe vrijwillig, tenzij specifieke wetgeving (zoals NIS2 of DORA) dit verplicht stelt.
Zo blijft het kader flexibel, terwijl het tegelijkertijd innovatie en transparantie stimuleert binnen de Europese digitale economie.
Waarom de Cybersecurity Act belangrijk is
In een digitale economie is vertrouwen de sleutel tot groei en samenwerking.
De Cybersecurity Act helpt dat vertrouwen versterken door:
-
Garantie te bieden dat gecertificeerde producten aan vastgestelde Europese beveiligingsnormen voldoen.
-
Transparantie te creëren over het beveiligingsniveau van producten en diensten.
-
Markttoegang te vereenvoudigen, dankzij uniforme regels in plaats van nationale verschillen.
-
Beveiliging-by-design te stimuleren, zodat cybersecurity onderdeel wordt van het ontwikkelproces.
Voor organisaties die ICT-systemen inkopen of beheren, maakt de wet risicogebaseerde besluitvorming eenvoudiger door gebruik te maken van gestandaardiseerde, EU-erkende certificeringen.
Hoe RiskStudio de Cybersecurity Act ondersteunt
RiskStudio is geen certificeringsinstantie, maar het platform ondersteunt wel direct de doelstellingen en principes van de Cybersecurity Act.
Waar de wet zich richt op vertrouwen en transparantie, vertaalt RiskStudio dat naar praktische risicobeheersing en leveranciersinzichten.
Met RiskStudio kun je:
-
Controleren of leveranciers gecertificeerde ICT-componenten gebruiken.
Zo kun je compliance met Europese normen aantonen. -
Kwetsbaarheden en misconfiguraties identificeren.
Ontdek waar leveranciers mogelijk afwijken van verwachte beveiligingsstandaarden. -
Leveranciersrisico’s dynamisch evalueren.
Gebruik RiskStudio’s cyberratings, incidentmeldingen en kwetsbaarheidsdata om leveranciers te beoordelen. -
Betere inkoopbeslissingen nemen.
Combineer certificeringsinformatie met realtime risicodata voor een compleet beeld van je digitale ecosysteem.
Door deze functies helpt RiskStudio organisaties niet alleen aan compliance en transparantie, maar ook aan voortdurende zekerheid over de veiligheid van hun leveranciers en digitale tools.
Veelgestelde vragen (FAQ)
1. Wat is de EU Cybersecurity Act?
De Cybersecurity Act (Verordening EU 2019/881) is een Europese wet die een uniform kader voor cybersecuritycertificering introduceert en ENISA een permanent mandaat geeft.
2. Sinds wanneer is de wet van kracht?
De verordening is van kracht sinds juni 2019 en geldt voor alle EU-lidstaten.
3. Wat is het doel van de wet?
De wet moet vertrouwen, transparantie en harmonisatie bevorderen op het gebied van cybersecurity in de Europese Unie.
4. Is certificering verplicht?
In principe niet. Certificering is vrijwillig, tenzij verplicht door andere wetgeving zoals NIS2 of DORA.
5. Wat doet ENISA binnen de wet?
ENISA ondersteunt beleidsvorming, coördinatie, informatie-uitwisseling en het beheer van EU-brede certificeringsschema’s.
6. Hoe helpt RiskStudio bij naleving?
RiskStudio helpt organisaties leveranciers monitoren, risico’s in kaart brengen en beslissingen nemen op basis van transparante, actuele risicodata — volledig in lijn met de geest van de Cybersecurity Act.
Conclusie
De Europese Cybersecurity Act vormt een belangrijke stap richting een veiliger, transparanter en consistenter digitaal Europa.
Door de combinatie van ENISA’s versterkte rol en het EU-brede certificeringskader ontstaat een fundament voor duurzaam vertrouwen in digitale technologie.
Met RiskStudio kunnen organisaties deze principes vertalen naar de praktijk: zicht op leveranciers, inzicht in risico’s en controle over naleving.
Zo wordt de geest van de Cybersecurity Act werkelijkheid — veilig ontworpen, transparant beheerd en continu versterkt.